Czy podstawą do naliczania składek na ubezpieczenia społeczne pracownika i zleceniobiorców wykonujących swoje zadania na terytorium Niemiec w ramach podróży służbowej jest faktycznie uzyskany przychód, czy też przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw ?

Czy podstawą do naliczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne pracownika i zleceniobiorców będzie osiągnięty przychód pomniejszony o składki na ubezpieczenie społeczne, a także jaka będzie podstawa do naliczania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne w przypadku świadczenia pracy tylko przez część miesiąca ?

Zgodnie z art. 18 ust. 1 i ust. 2 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § I rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. nr 161 poz. 1106 z późn. zm.)_? podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z póżn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Ponadto stosownie do art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r.. nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Katalog przychodów wyłączonych z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. nr 161 poz. 1106 z póżn. zm.).

Powyższe rozporządzenie w § 2 ust. 1 pkt 16 wyłącza z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe część wynagrodzenia pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców, w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z tym zastrzeżeniem, ze tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiąc) podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej).

Ponadto w przypadku, gdy praca nic jest wykonywana przez pełny miesiąc (np. w wyniku choroby, korzystania z urlopu bezpłatnego czy też rozpoczęcia lub zakończenia pracy za granicą w trakcie miesiąca) kwota najniższej podstawy wymiaru składek ulega pomniejszeniu proporcjonalnie do okresu wykonywania pracy za granicą, a więc fakt wykonywania pracy przez część miesiąca nic oznacza automatycznego wyłączenia zastosowania ww. punktu rozporządzenia.

Jednocześnie należy podnieść, że wskazana powyżej zasada ustalania podstawy wymiaru składek dotyczy wszystkich pracowników skierowanych przez polskiego pracodawcę do wykonywania pracy za granicą w sytuacji gdy pracownik zostaje oddelegowany do wykonywania pracy poza terytorium Polski, natomiast nie ma ona zastosowania w sytuacji gdy pracownik zostaje wysłany celem realizacji określonego zadania w ramach podróży służbowej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21 poz. 94 z póżn. zm.).

W konsekwencji podstawą do naliczenia składek na ubezpieczenia społeczne pracownika nic będzie kwota przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw ogłoszonego przez Prezesa GUS. Należy jednak wskazać, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne będzie stanowił osiągnięty w danym okresie przychód z tytułu umowy o pracę pomniejszony o wynikające z przepisów wykonawczych wyłączenia z podstawy wymiaru składek.

Jednocześnie Zakład nadmienia, że w sytuacji wykonywania przez pracownika pracy w ramach podróży służbowej zastosowanie znajdzie § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zgodnie z którym podstawy wymiaru składek pracownika nie stanowią diety i inne należności z tytułu podróży służbowej - do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.

Należy również zauważyć, iż podstawą obliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie przychód pracownika pomniejszony o składki na ubezpieczenie zdrowotne. Zgodnie z obowiązującymi przepisami podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pomniejszona o składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowane przez pracownika, 'przy uwzględnieniu wypłaconego pracownikowi wynagrodzenia z tytułu niezdolności do pracy z powodu choroby.

Takie stanowisko zajął Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie w decyzji nr 435/2014 z dnia 23 kwietnia 2014 roku.

Serwis ZUSIK.pl