Czy w przypadku, gdy praktyka obowiązująca w firmie stanowi, iż w okresach nieobecności w pracy pracownik zachowuje prawo do nabycia premii i premia ta jest mu wypłacana w tych okresach, spółka prawidłowo wlicza tę premię do podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe ?
Tak. Zgodnie z art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej 2 dnia 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998r, Nr 161, poz. 1106 ze zm.), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.
Zgodnie z art. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ubezpieczenia społeczne obejmują ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe. Natomiast w myśl art. 20 ust. 1 tej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Przepis § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi, iż składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Z powyższego wynika, iż przychody pracownika ze stosunku pracy, które uzyskuje on w okresie pobierania wynagrodzenia za czas choroby oraz zasiłków są wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jedynie wówczas, gdy z przepisów wewnętrznych regulujących kwestie wynagradzania pracowników wynika jednoznacznie prawo pracownika do tych świadczeń za ten okres.
W przypadku więc, gdyby regulacji tego typu nie było u danego pracodawcy przychody, które pracownik otrzymuje w okresie choroby lub w okresie pobierania zasiłków stanowić będą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
Ponadto, zgodnie z art. 6 ust. l pkt 19 ustawy z dnia 13 października 1998 r, o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński.
Podkreślenia wymaga, iż pobieranie zasiłku macierzyńskiego stanowi odrębny od umowy o pracę tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalno - rentowych. W tym okresie pracownik nie podlega pracowniczym ubezpieczeniom społecznym (art. 6 ust, 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).
Z treści art. 18 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w przypadku ubezpieczonych pobierających zasiłek macierzyński stanowi kwota tego zasiłku
Istotnym jednak jest, iż wypłata oraz wysokość premii uznaniowej zależy od woli pracodawcy i z racji jej uznaniowości, nie stanowi ona składnika wynagrodzenia.
Brak jest zapisów dotyczących obiektywnych kryteriów, których spełnienie powodowałoby powstanie po stronie pracodawcy obowiązku wypłaty takiej premii, a po stronie pracownika roszczenia o wypłatę tego świadczenia, Natomiast absencja chorobowa nie jest kryterium branym pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o przyznaniu i wypłacie premii.
Wobec tego w żaden sposób nie można ustalić jaka część nagrody przysługuje za okres choroby lub pobierania zasiłków, a jaka za okres wykonywania pracy skoro pracownik może otrzymać nagrodę również za okres choroby lub pobierania zasiłków, gdy zarówno wypłata nagrody jak i jej wysokość zależy od decyzji pracodawcy.
W konsekwencji więc od wartości wypłaconej premii uznaniowej - niezależnie od tego czy prawo do niej zostało lub nie uregulowane w wewnętrznych przepisach obowiązujących u pracodawcy - należnej pracownikowi także za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, powinny zostać naliczone składki na ubezpieczenie chorobowe.
W przypadku premii uznaniowej nie ma zastosowania regulacja § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Takie stanowisko zajął Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku w decyzji nr 371 z dnia 23 września 2013 roku.
Serwis ZUSIK.pl
