Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym regulują przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczeniom społecznym podlegają obowiązkowo osoby, które posiadają określony tytuł do ubezpieczenia wskazany przez ustawodawcę.
Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 wyżej cytowanej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają także osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osobami z nimi współpracującymi (o ile nie są uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych oraz studentami do ukończenia 26 roku życia).
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 i la ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoba wykonująca pracę na podstawie umowy o pracę, spełniająca jednocześnie warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym z umowy zlecenia zawartej z innym podmiotem, niż pracodawca, jeżeli w ramach tej umowy nie wykonuje pracy na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy jest obejmowana obowiązkowo tymi ubezpieczeniami wyłącznie ze stosunku pracy, jeżeli wynagrodzenie ze stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca nie jest niższe, niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Reasumując jeżeli, osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę i jednocześnie wykonująca umowę zlecenie, zawartą z innym podmiotem niż własny pracodawca i która nie jest wykonywana na jego rzecz, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pozostawania w stosunku pracy. Natomiast z tytułu wykonywania umowy zlecenia ubezpieczenia emerytalne i rentowe mają dla niej charakter dobrowolny, jeżeli podstawa wymiaru składek ze stosunku pracy, w przeliczeniu na okres miesiąca, wynosi co najmniej tyle, ile minimalne wynagrodzenie za pracę. Jak wynika z art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, nie zachodzi w takim przypadku podstawa do podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, ani obowiązkowo ani dobrowolnie. Natomiast ubezpieczenie wypadkowe jest dla takiej osoby obowiązkowe (art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).
Z kolei w przypadku gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osoby wykonującej pracę na podstawie umowy o pracę w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, to podlega ona również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu umowy zlecenia (vide: art. 9 ust. 1 i la ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).
Przeliczeniu, o którym mowa wyżej, podlega podstawa wymiaru składek, jeżeli z umowy o pracę wynika, że wynagrodzenie przysługujące z tytułu jej wykonywania przez cały miesiąc jest równe co najmniej kwocie minimalnego wynagrodzenia.
W tym miejscu należy podkreślić, że przeliczeniu nie podlega podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jeżeli umowa o pracę wykonywana jest w niepełnym wymiarze czasu pracy, z wynagrodzeniem ustalonym w wysokości niższej od minimalnego.
Takie stanowisko zajął Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku w decyzji nr 65 z dnia 12 lutego 2016 roku.
Serwis ZUSiK.pl
