Osoba prowadząca działalność gospodarczą ma obowiązek opłacania z tego tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne. W niektórych sytuacjach może jednak skorzystać ze zwolnienia w jej opłacaniu. Tego rodzaju ulga została przewidziana dla osób z prawem do renty i emerytury, których świadczenie jest stosunkowo niskie i które z własnej działalności uzyskują niewielkie dochody. Ze zwolnienia może również skorzystać przedsiębiorca niepełnosprawny.

Obowiązek opłacania składki zdrowotnej dotyczy z definicji każdego przedsiębiorcy. Nawet jeśli ze względu np. na zbieg tytułów do ubezpieczeń osoba prowadząca działalność pozarolniczą jest zwolniona ze składek na ubezpieczenia społeczne (nie podlega tym ubezpieczeniom), to składka zdrowotna musi zostać opłacona w pełnej miesięcznej wysokości za każdy okres rozliczeniowy. W przypadku gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana z każdego z tytułów odrębnie (art. 82 ust. 1 ustawy zdrowotnej).

Składki za przedsiębiorcę na emeryturze lub rencie

Osoba z ustalonym prawem do emerytury, prowadząca działalność gospodarczą, podlega obowiązkowo wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Inaczej będzie z osobami, które prowadzą działalność gospodarczą i jednocześnie mają ustalony tytuł do renty. W takiej sytuacji o obowiązku opłacania składek z tytułu działalności będzie decydować rodzaj renty, do której przedsiębiorca ma prawo. Jeżeli jest to renta z tytułu niezdolności do pracy – z działalności musi on opłacać składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne aż do czasu ustalenia prawa do emerytury. Jeżeli pobiera rentę inną niż z tytułu niezdolności do pracy, np. rentę rodzinną – z własnej działalności obowiązkowo opłaca tylko składkę zdrowotną.

Za „osoby mające ustalone prawo do renty” nie uznaje się osób, które:

● pobierają rentę na podstawie przepisów prawa cywilnego (np. rentę wyrównawczą),

● pobierają rentę socjalną przyznawaną na podstawie ustawy o rencie socjalnej (Dz.U. z 2013 r., poz. 982 ze zm.).,

Zwolnienie dla emeryta lub rencisty

Bez względu na to, czy przedsiębiorca z prawem do renty czy emerytury opłaca składki w pełnym zakresie, czy odprowadza tylko składkę zdrowotną, w niektórych okolicznościach jest zwolniony z obowiązku opłacania składki zdrowotnej.

Kiedy emeryt/rencista jest zwolniony z opłacania składki zdrowotnej

W sytuacji, kiedy osoba z ustalonym prawem do renty bądź emerytury pobiera świadczenie w wysokości nieprzekraczającej kwoty minimalnego wynagrodzenia oraz gdy 1. Uzyskuje dodatkowe przychody z działalności w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury lub 2. Opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej, wówczas osoba taka podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu, jest natomiast zwolniona z opłacania składek na to ubezpieczenie.

Oznacza to, że osoba taka jest zobowiązana do dokonania zgłoszenia do ubezpieczenia, jak również ma obowiązek składać co miesiąc dokumenty rozliczeniowe, w których wykazuje podstawę wymiaru składki w wysokości wynikającej z przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (art. 81 ust. 2) oraz składkę w wysokości „zero”.

Zwolnienie dla niepełnosprawnego przedsiębiorcy

Zwolnienie z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne dotyczy też niepełnosprawnego przedsiębiorcy.

Kiedy niepełnosprawny przedsiębiorca jest zwolniony z opłacania składki zdrowotnej

Osoba zaliczona do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności nie opłaca składki zdrowotnej z ww. tytułu, jeśli:

1. Uzyskuje dodatkowe przychody z działalności w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury, lub
2. Opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej

Obniżenie składki do kwoty zaliczki na podatek

Kolejna ulga w opłacaniu składki na zdrowotne dotyczy niektórych niepełnosprawnych przedsiębiorców.

W przypadku gdy osoba zaliczona do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności prowadzi działalność pozarolniczą oraz działalność ta stanowi dla niej jedyne źródło przychodu,

składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca w wysokości nieprzekraczającej kwoty należnej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (art. 82 ust. 10 ustawy zdrowotnej).

Ze wskazanej ulgi mogą skorzystać niepełnosprawni przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych. Nie ma ona natomiast zastosowania do niepełnosprawnych przedsiębiorców opłacających podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub w formie karty podatkowej.

Podstawa prawna:

Art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 9 ust. 4c–5 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych

Art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c, art. 79 ust. 2, art. 82 ust. 1, ust. 8–10 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych

Serwis ZUSiK.pl